Het gilde Sint Dionysius werd in 1665 opgericht door een aantal notabelen uit Tilburg. 

De leden bedienden zich van een kolfbus, een eenvoudig geweer. Het broederschap werd ingesteld met toestemming van de toenmalige vrouwe van Tilburg en Goirle met als doel ‘het oefenen met de bussche ofte roere, tot een eerlijcke exercitie ende omme daer aff handelinge te krijgen’. 

In de tijd van het ontstaan van het Sint Dionysius-gilde waren het Sint Jorisgilde en het Sint Sebastiaangilde (Koninklijk Handboogschuttersgilde Sint Sebastiaan van Willem III) al in Tilburg actief. 

De gildebroeders van de nieuw opgerichte schutterij waren protestant en bekleedden belangrijke functies die, na de Vrede van Münster, in Brabant slechts weggelegd waren voor protestanten. Desondanks diende zich enkele jaren na de oprichting een typisch katholiek element aan, want het gilde stelde zich onder de bescherming van een heilige, Sint Dionysius. Deze keuze lag voor de hand, omdat dit ook de patroon was van de oudste kerk van Tilburg (Heikese kerk). 

Sinds de oprichting is het gilde actief geweest en heeft het de gildedoelstellingen steeds op eigentijdse wijze ingevuld. Zo werden in de negentiende eeuw armen door het gilde begraven. Het gilde ontving daarvoor een vergoeding uit de gemeentekas. 

Ook tegenwoordig blijven de bijna dertig leden nog altijd trouw aan de fundamenten van het gilde.

Het gilde Sint Dionysius is gedurende 350 jaar onafgebroken actief geweest in Tilburg.

Hoewel het beschutten van de stad door anderen overgenomen is blijft het gilde zich “bekwamen in het schieten met de buks” zoals dat in de oprichtingsakte beschreven staat. 

Op bescheiden wijze ondersteunen wij ook kleine projecten op sociaal gebied die in Tilburg hun oorsprong hebben gevonden. Daarmee blijven wij trouw aan het gedachtegoed van onze oprichters. 

Zeker zo belangrijk als bovenstaande is het oog hebben voor elkaar en de mens centraal te stellen. Leden van het gilde zijn er voor elkaar als men elkaar nodig heeft in lief en leed. Dit sociale aspect is een van de waarden die we van onze voorouders meegekregen hebben.

Bij het gilde wordt ook nog gesproken over broederschap, een term die oubollig lijkt maar in solidariteit een eigentijds synoniem heeft gevonden. Dat Nederland solidair is moge blijken uit de manier hoe wij omgaan met nationale rampen en inzamelingsaktes voor goede doelen. Het solidariteitsgen zit in ons gebakken en komt zo af en toe aan de oppervlakte. Bij het gilde is dit bij elke bijeenkomst zo en daarom kunnen de gilden een baken zijn in deze tijd.

Koninklijke Erepenning voor Kolveniersgilde Sint Dionysius


Op 6 januari 2015 bestond het gilde Sint Dionysius exact 350 jaar. Sint Dionysius is daarmee een van de oudste vereniging in Tilburg. Gilden beoefenen nog steeds de schietsport. Het gilde kreeg de erepenning daarom ook ter gelegenheid van het 350-jarig bestaan. Het Kolveniersgilde Sint Dionysius beoefent de schietsport. Daarnaast verlenen zij ondersteuning aan goede doelen. Zo heeft het Kolveniersgilde bijdragen geleverd aan een fietsenplan van de Stichting Leergeld, aan de opleidingskosten voor blindengeleidehonden, de Stichting Rena en aan een terras bij een zorgboerderij. Ook vervullen zij een belangrijke ceremoniële rol in Tilburg. Onder meer bij koningsdag, de viering van de bevrijding, dodenherdenking en de jaarlijkse processie rond de Hasseltse kapel.

Kolveniersgilde Sint Dionysius heeft op zondag 11 januari 2015 de Koninklijke Erepenning ontvangen. Burgemeester Noordanus reikte de erepenning uit.